دليل الكتب والمؤلفين ودور النشر والفعاليات الثقافيّة ، اقتباسات و مقتطفات من الكتب ، أقوال المؤلفين ، اقتباسات ومقاطع من الكتب مصنّفة حسب التخصص ، نصوص وصور من الكتب ، وملخصات فيديو للكتب ومراجعات وتقييمات 2025
تنبيه: متصفحك لا يدعم التثبيت على الشاشة الرئيسية.
×
❞* Pirtûkên wî yên çapkirî :
- Qêrînên Roniyê, Helbest, Erebî- 2016
- (Leylan û nerîn, deq û xwendin – Erebî 2017)
- (Narînbendên Kurdistanî, , Pexşan,(Hevbeş e bi pinar Kobanî re - erebî -2019)
- (Qêrînên roniyê , Helbest – Kurdî-2020)
- ji hevkirina simbûl di romanên Helîm Yûsiv-rexne- Erebî 2020
- Evîn hebûn e û hebûn zanîn e – raman- Erebî 2021
Rewrewkên xwînî – pexşan – 2021 Berlîn
- Bi sedan gotarên wî hene, li ser gelek malperên Elketronî û rojnameyên Kurdî û erebî de hatibûn e weşandin.
* Dameznerê malxaneya - Kombûna Zanyarên Azad- a eleketronî ye .
التعريف : هو تجمع تنويري غير سياسي يسعى لجمع المعرفيين الأحرار (وليس مثقفي ومبدعي السلطة سواء سلطة دولة أو حزب) ضمن رؤية اتحادية تحقق طموحاتهم وتؤسس لمناخ إبداعي مستدام لاستمرار إبداعهم وتحقيق خصوصيتهم وتمايزهم عن غيرهم ، وتذيع أعمالهم وتنشرها بعيداً عن ضغط وإملاءات السلطة ومؤسساتها التي تزعم الاستقلالية لأجل خلق أجواء من التبادل الثقافي المعرفي فيما بين المبدعات والمبدعين، ممن لم يسقطوا في أحابيل، إغراءات وأوكار السلطة سواء سلطة
. الدولة أو الحزب
Danasîn : kombûneke ronakbîrî ye ne siyasî ye, hewild dide zanyarên azad bicivîne (û ne rewşenbîr û afrênerê desthilatê, desthilatê dewletê an partiyê) di çarçova nerîneke yekîtiyê xwestekên wan pêktîne û hewayeke afrênerî cîgir dadimezrîne ji bo berdewamkirina afrêneriya wan û pêkanîna taybetmendî û cudabûna wan ji bilî her kesî, û berhemên wan radighîne û weşan dike dûrî fişar û destwerdana desthilatê û saziyên wêna yên ku dibêjin ew serbixwe ne, ji bo afirandina hewayên ji pêguhertina rewşenbîrî zanyarî di navbera afrêneran, yên ku neketibûn di werîs, kaşkirin û kunên desthilatê çi desthilata dewletê yan partiyê.
المعرفي وفق الاصطلاح المتفق عليه هنا يشمل كل فنان/ة، باحث/ة، مفكر/ة، أديب/ة، مبتكر/ة يعمل في-
. مجالات العلوم الإنسانية الإبداعية و التقنية والفنية بكافة أشكاله
Zanyar li gor têgehê yê ku li ser hatiye lihevkirin li vir li xwe digere çi hunermendekî ê ramanyarekî/ ê wêjevanekî/ ê rêyekarekî/ê di warên zanista mirovî afrênerî an teknîkî û hunerî di hemî awayên wê de dixebite.
: الرؤية-
ينطلق التجمع في أدبياته من الأفكار التي وردت في كتاب الحب وجود والوجود معرفة للكاتب الكردي ريبر هبون الذي نظّر لهذا التصور ودعا لإحياء الرابطة العقلية واتحاد المعرفيين بغية تحقيق التبادل المعرفي وترسيخ الروابط المشتركة بين كافة المبدعات والمبدعين حيث يرى التجمع نفسه امتداداً لتضحيات وجهود المعرفيات و المعرفيين الذين لم يساوموا على مبادئهم ودفعوا ثمن مواقفهم ، ضد محاكم التفتيش المختلفة عبر التاريخ، أمثال سقراط، الحلاج، ابن المقفع، ابن رشد، غاليليو ، نيكولاس ،أبو العلاء المعري، نوال السعداوي ، حنا آرنت أحمدي خاني مروراً بمحمد شيخو وجكر خوين ،جينا أميني، وغيرهم الكثير ممن قضى نحبه على يد أعداء بلاده أو
. المنظومة التي اختلف معها ودفع ثمن مواقفه نتيجة لذلك
- Dîtin: kombûna di wêjeyên xwe de ji ramanên yên ku hatin di pirtûka Evîn hebûne û hebûn zanîn e de ji nivîskarê kurd Rêber Hebûn birêdikeve, yê li ser vê ramanê ramiya, û bang li vejînbûna komkara hişmendî û yekîtiya zanyaran kiribû, ji bo pêkanîna pêguhertina zanyarî û cîgirkirina pêwendiyên hevbeş di navbera hemî afrêneran, li gel wê kombûna xwe dibîne dirêjiyekê ji ked û gorîdana zanyaran çi jin û mêr yên koldanê nepejirandin û buhaya helwestên xwe dabûn li hember dadgeha peygeriyê bi derbasbûna dîrokê, mîna Suqrat, Lawê Muqefa, lawê Ruşd, Galîlio, Nîkolas, Lawê Elela Elmarî, Newal Essadawî, Hena Arint, Ehmedê Xanê, û derbas dibe bi Mehemed Şêxo, Ceger Xwîn û Cîna Emînî û ji bilî wan yên ku jiyana xwe ji dest dabûn an işkence bûn li ser destê dijminên xwe an bi rêxistina yê ji wan cuda bûn û buhayê helwestên xwe bi encamê vê yekê dabûn.
:مقر التجمع الرئيسي-
يقع المقر في مدينة دوسلدورف الألمانية الواقعة في ولاية شمال الراين،وشعار التجمع عبارة عن رمز لإنسان يفرد ذراعيه باتجاه الأعلى باللون الأزرق الفاتح نحو الآخرين ويرمز للآخرين بألوان مختلفة كالأحمر والأصفر والأخضر والزهري الفاتح والنهدي الغامق في إشارة إلى مبدأ الانفتاح وممارسة الاختلاف للتأكيد أن المعرفيين متعددي الألوان أي المواهب والمدركات من آداب ومعارف وفنون، أسفل الشخص هناك اسم المعرفي باللغة الكردية وفي الأسفل منها اسم تجمع المعرفيين الأحرار
. باللغتين الكردية والعربية في إشارة إلى الجمهور المستهدف
- Navenda kombûna ya bingehîn :
navend li bajarê Dûsseldorfa Elmanî li Eyaleta bakûrê Raynê dikeve , û slogana kombûna nîşana mirovekî çengên xwe berve jûr ve radike bi rengê şînê vekirî,û nîşana yên din bi gelek rengan diyar dibe mîna sor , zer , kesk, guliya vekirî,şîrkiya tarî û ev nîşana binema vebûnê ye û kirina cudabûnê ji bo piştrastkirina ku zanyar pirreng in ango bi raberî û berketîbûn in ji wêje û zanist û huneran, binê kes navê zanyar e bi zimanê kurdî û binê wê jî navê kombûna zanyarên azad bi herdû zimanan Erebî û kurdî mîna nîşanekê ye ji cemawerê armancbûyî.
:أهداف التجمع-
1
جمع المعرفيين على اختلاف مواهبهم، في رابطة عقلية إبداعية تؤكد على قوتهم واستمرار تأثرهم وتأثيرهم المتبادل على بعضهم بعضاً لتحقيق أعمال مشتركة تحقق للإنسان المبدع مناعته الداخلية وشعوره بالقوة حيث يقف مع أقرانه من المبدعين في مواجهة مثقفي السلطة وفضح ذلك التعاقد المريب فيما بينهم والذي هو استمرار لذلك التعاقد التاريخي الذي هدفه تشويه
. الإبداع وإفراغه من محتواه ودلالاته البعيدة
Armancên kombûnê :
1
komkirina zanyaran li ser heman cudahiyên wan di komkareke hişmendî afrênerî hêz wan piştrast dike û berdewambûna bandorkirin û bandûrbûna wanî pêguhertî li gel hevdû ji bo pêkanîna karên hevbeş ji mirovê afrêner re bergiriya wî ya hundirî û hestbûna wî bi hêzê ve pêktîne, li gel wê bi hevserê xwe re ji afrêneran di rûbirûbûna rewşenbîrê desthilatê radiweste û aşkerekirina ew hevpeymanê bi guman di nav wan de û ew berdewamkirineke ji wê hevpeymana dîrokî a armanca wê reşepêşkirina afirandinê û valakirina wê ji naverok û nîşanên wê yên dûr ve.
2
التأكيد على ضرورة بعث الأمة العقلية الأسمى من تلك الروابط التقليدية كرابطة الدم ، اللغة، الجغرافيا، وذلك من خلال ترسيخ
مفهوم يركز على التعاضد والتآلف بين كافة المبدعات و المبدعين بمعزل عن مكان تواجدهم الجغرافي وذلك خدمة
. للمجتمع على قاعدة أن تأثر أي بقعة في الوجود يعني تهديداً للجوار والعالم برمته
2
piştrastkirina li ser pêwîstiya vejînbûna netewa hişmendî a balatir ji wan pêwendiyên kevinşopî mîna pêwendiya xwîn, ziman û erdnîgariyê, bi rêya bicîkirina têgehekî ronî dide li ser hemdestî û hevjînbûna di navbera hemî afrêneran ji derveyî niştecîbûna wanî erdnîgarî ji bo wêzimkariya civakê li ser bîngeha ku bandûrbûna çi deverekî di li heyînê ango gefeke li ser kêlek û cîhanê teva ye.
3
تحقيق كل ما يستلزم لنشر أعمال ونتاجات كافة أعضاء التجمع على قدم المساواة وكذلك إبراز الفنان/ة عبر الترويج لموهبته
. وأعماله/ا والعمل على إيجاد منابر تمكّنهم من نشر رسالتهم الإبداعية إلى المجتمع بكافة الوسائل والسبل المتاحة
3
pêkanîna çi pêdivî ji bo weşankirina berhem û xebatên emî endamên kombûnê bi yeksanî û herwiha navdarkirina hunermend bi rêya belavkirina raberî û berhemên wî/ ê, û kar li ser dîtina peyvgehên yên bi rêyên wê karibin nameyên xwe yên afrênerî li civakê bi hemî destik û rêyên guncaw ve biweşînin.
:مبادئ التجمع-
1
.لكل معرفية أو معرفي مطلق الحق في إبداء رأيه، أفكاره دون قيود
2
كل معرفية أو معرفي قوة وامتداد لقرينه المعرفي ومبعث ارتياحه النفسي حيث يعمل الجميع على مكافحة مشاعر الغيرة،
. والصراع غير الأخلاقي للحيلولة دون ظهوره سراً أو علناً فيما بينهم ،بما يضمن بقاء المحبة والود بين الأعضاء كافة
3
لا يعنى المعرفيون بالسياسة ومشكلاتها وإنما هدف التجمع هو مواصلة الإبداع خدمة للمجتمع
. بضمان حماية المبدع والإبداع ونشره بكافة السبل
- binemayên kombûnê :
1
ji her zanyarekî / ê re hemî maf heye ku nerîn û ramanên xwe aşkere bike bê bend.
2
her zanyarekî/ ê hêz û dirêjiyek e ji hevserê xwe yê zanyar e û cihê vehesîna wî ya deronî ye, li gel wê hemî dixebitin li ser jinavbirina hestên zikêşiyê û girtinheviya ne rewiştî ta nepenî an aşkere di nav wan de dernekeve, bi rengekî ku hezkirin û dostanî di nav wan de hemî bihêle.
:العهد-
كل معرفية ومعرفي منخرط في التجمع يعني موافقته على مضمون النظام وأهدافه ومبادئه وتبنيه له في حياته وسلوكه ومواقفه وكذلك يسعى مع كافة المعرفيين/ات في نشر هذه الأفكار عبر استقطاب ممن يجد فيهم الرغبة الحقيقية في الانضمام
. لهذا التجمع
- Peyman :
her zanyarekî /ê di nav kombûnê de tê wate ku ew erê dike li ser naveroka vê sîstemê, armanc, binemayên wê û wê di jiyan , kiryar û helwestên xwe de bi cî dike, herwiha li gel hemî zanyaran hewil dide ji bo van ramanan belav bike bi rêya nêzikrina kesê ku di wan de xwestekek xurt dibîne ku tevî vê kombûnê bibin.
:شروط الانضمام للتجمع
كل مبدعة أو مبدع ثبت إبداعه، غير منتمٍ لأي حزب سياسي أو مرتبط عضوياً بأي مؤسسة تابعة لها-
غير مثبت عليه/ها ارتكابه/ا لأي جرم أو سلوك مريب يؤثر سلباً على أعضاء التجمع-
يؤمن/تؤمن بما أتى في النظام الداخلي للتجمع ويعمل/تعمل على نشر أفكاره واستقطاب كافة المبدعات والمبدعين إليه-
-Mercên tevlîbûna kombûnê:
- her efrênerkî/ê afirandina wî piştrast bû û ne bi partiyekî siyasî ve girêdayî an wek endam bi ti sayizêkê bi ser partiyekê ve.
- li ser piştrast e pêkanîna wî ji tewanekî an kiryarekî bi guman bandora xwe neyînî li ser endamên kombûnê dike.
- bawere bi tiştê hatî di sîstema hundirî, û li ser belavkirina ramanên wê dixebite û nêzikirina hemî afrêneran li kombûnê.
:انتهاء العضوية
.الانضمام لحزب سياسي أو مؤسسة ثقافية تابعة لحزب أو نظام سياسي-
يحق لكل عضو الاستقالة بطلب كتابي يبين فيها أسباب الإستقالة-
الوفاة أو وجود مرض يمنع العضو من مواصلة بقاءه داخل التجمع-
:يحق لمؤسسي التجمع فصل أي عضوة أو عضو إن ثبتت عليه المخالفات التالية-
الإساءة الشخصية المتعمدة لأي عضو داخل التجمع-
استخدام التجمع لمآربه الخاصة أو القيام بالإساءة إلى أفراد أو مؤسسات أو جمعيات ثقافية باسم التجمع-
ارتكاب العضو لجرم أو تصرف منافٍ للآداب العامة-
- Dawîkirina endamtiyê:
- tevlîbûna li partiyekî siyasî an saziyeke rewşenbîrî bi serve partiyekê an ricîmeke siyasî .
Maf e ji çi endamî/ê ku xwe ji kombûnê vekşîne bi xwesteke nivîskî diyar dike têde sedemên vekişandinê.
- mirin an hebûna nexweşiyekê dibe asteng li pêş endam ku xebata xwe di hundirê kombûnê de berdewam bike.
- mafe ji dameznerên kombûnê ku çi endamî/ê ji kombûnê derxînin eger li ser van binpêkirinan piştrastbûn:
- bedkariya bi mebest ji çi endamî/ê di hundirê kombûnê de.
- bikaranîna kombûnê ji aramncên taybet ve an pêkanîna bedkariyê di warê takekes an sazî an komeleyên rewşenbîrî bi navê kombûnê.
- pêkanîna endam ji tewanekî re an kiryarekî dijî reweştên giştî.
:الهيكل التنظيمي*
:يتألف الهيكل من
فريق التأسيس-
الأعضاء الإداريين-
الأعضاء-
- Endîza rêxistinî :
endîza rêxistinî pêktê ji:
- Koma damezrêner
- Endamên rêvebir
-Endam
1
فريق التأسيس : يضع الفريق نظام عمل التجمع ويقوم بالإشراف على كتابة النظام الداخلي وتعديل بنوده حسب الضرورة وكذلك وضع برامج تتضمن أنشطة ثقافية ، ندوات ، معارض ، حفلات فنية، ورشات عمل، رحلات ترفيهية وكذلك الإعداد
لمؤتمرات سنوية ومهرجات فصلية أو شهرية
Koma damezrêner : sîstema karê kombûnê datîne û li ser nivîsandina sîstema hundirî disekine û sererastkirina bendên wê li gor pêwîstiyê û herwiha danîna bernameyên çalakiyên rewşenbîrî, rûniştin, pêşengeh, ahengên hunerî, kargehên kar, seyranên vehesandinê, herwiha amadekirina konfiransên salane û festîvalên demsalî an mehane.
2
:الأعضاء الإداريين
يقومون وبالتنسيق مع فريق التأسيس على التواصل مع كافة الأعضاء وكذلك استقطاب الأعضاء الجدد ونشر مبادئ التجمع وكذلك طرح المبادرات والمقترحات على فريق التأسيس لمناقشتها وتحسين الأداء العام للتجمع وإزالة كافة النواقص والعقبات
للحيلولة من تفاقمها أو دوام وجودها
2
Endamên rêvebir : bi pêwendî bi koma damezrêner têkliyê bi hemî endaman re datînin û herwiha nêzkirina endamên nû û belavkirina binemayên kombûnê û herwiha berdana destpêşxerî û pêşniyaran li ser koma damezrêner ji bo gotûbêjkirina wan û rindkirina karê giştî a komûnê û jinavbirina hemî kêmanî û kelem ta nemînin û zêde nebin.
3
الأعضاء: يواصل العضو دوام مشاركته في كافة الأنشطة والتظاهرات الثقافية والتفاعل معها بصورة دائمة ويثبت حضوره في
. ساحة التجمع ما أمكن
3
Endam : endam beşdariya xwe di hemî çalakiyên rewşenbîr berdewam dike bi awayekî hertimî û hebûna xwe piştrast dike li meydana kombûnê bi qasî jê tê.
❞ Di rexnekirina netewîbûna Tirkî de - Rêber Hebûn
3- Di rexnekirina netewîbûna Tirkî de
Rêber Hebûn
Û dibe ku ji reweşta netewên desthilatdar ve be ewên xwe bi demborîneke xwînî ve biçek dikin ku pêşde biçin ji bo bindestkirina gelên yên ku ji serweriya wan re xwe ditewînin, ev yeka di hişmendiya sîstema Tirkî de û çanda wê ya rabûyî li ser nefret û hilkişandina gelên ne Tirk diyar dibe û pişaftina wan di pergalê xwe de,ev hizr dimîne kelemeke mezin li pêş guhertina demukratîk û çûna li pêş bi gavên pêşdemayî ve.
Pirûjeya a dibêje bi pêdîvîbûna weşana giyana evînê li heyînê, û serkeftina li hember efsanê bi rêya zanînê, û ew nefretbûn a ku serkotkirina berdewam weşan dike diyarbûneke ji sawa nezaniyê re ye, mirovê zanyar li heyînê dorpêç dike, ta amadekirina şerê rûbirûbûnê li hember dijminê gefxwar ji nirx û jiyana gellekî resen re li ser erdê xwe yê dîrokî dijî, di eynî demê de bi rahijtina jinê ji çek re li rex mêr tê diyarkirin, li gel wê ceng ji bo guhertinê ye û pêkanîna dadmendiyê bi wê xwesteka ji azadbûna erd ve tê pêkanîn, azadbûna erd naye pêkanîn ji bilî azadbûna henas û rizgarbûna wê ji kêmanî û hilweşandinê, xwestina wê ku rizgar bibe û ji talîzoka koçberiyê û hestbûna bi bêzariyê ve derkeve, ceng ji bo yeksaniyê bin siha baweriya mirov bi xwe pêktê ,kanîbûna wî bi pêkanîna serkeftinê bi rêya beşdariyê bi sazîkirina jiyana nû re.
Pir axaftin li ser hevgariya civakê bin siha desthilata faşî ew tiştê ku romana rastîn baş dikare li ser raweste û dikare bûyerê bike belgenameyeke wijdanî dikare bandoreke baş li ser çêja wergirtî bike, taku tehliya jiyanê pesindan bike bin siha zor û gendeliyê yên ketibûn e movikên jiyana civakî û siyasî li Kurdistanê bi giştî ve û li bakûr yê bi Tirkiyê ve girêdayî bi taybet ve.
Kêliya hêrsa cemawerî zêde dibe bi zêdebûna hestê xwe bi zora sitemkarî û zorkariyê ve yê ku di dermafê wê de bi demê re tê duristkirin, ji ber ku hilkişandin û pişaftina berdewam hîşt ku tirs bibe nanê dewleta Tirk yê ku dide civakên ne tirk bi navê ku ew civak divê bawer bibe ku ew Tirk e, ji bilî vê rêyê mafê wê nîne ku li vê cîgehê bijî, ev sitemkariya bi bîrdoziya nefret û bîzandina nijadperestî ve dorpêçkirî ye, di hizrên nifşan de tê çandin, û dihêle ku bermaya zorkariyê ji serdemek ta serdemekî ve bête veguhêztin, ev hişmendiya eger newe guhertin wê gelekan dehf bide ji bo bibin êzing ji vê cenga bîrdozî re a ku aramanca wê setimandina nîşanên hevjiyaneke hevbeş , berhinde çêdibe kirîna cemaweran bi rêya peran û dehfandina wan ta bibin kirêgirtî hevdû bikujin, û yên naxwazin vê yekê pêkbînin wê di zîndanan de bêne çekirin, pere tê wateyê pişaftin e di nav tirkan de,û tirs ango mirin an berçavkirin e, ji ber vê van milhuriyan gelan hîştibûn di rêyeke tarî de biçin, li gel wê me êdî naskir hovîtiya van sîstemên totelîter yên hêza wana cemawerên paşdeçûyî derbas kir, ji ber vê yekê gel tenê nikare van ricîman hilweşîne.
Tenê bi rêya destwerdana derveyî û sûdwergirtina ji nakokiyên dewletên mezin ricîma milhûr li rojhilata navîn tê roxandin( Îraq- Lîbiya) jibilî wê zorkarî naye dehfandin û herwiha jî guhertin naye pêkanîn.
Û di vê derbarê de ez dikarim bibêjim ku ti gerentî nîne ku duristbûna destwerdana derveyî û hingemeya cemawerî wê karibe van sîsteman ji naverokê wan ve biguhêrîne, pêdiviya vê yekê bi gelek şoreşên dijwar hene ta çaxê em bikaribin li ser raperîneke hişmendî ji bo hişmendiyê biguherîne biaxivin, ev yeka jî zor e.
Dijminatiya gelan wêrankirina wê bi demê re zêde dike, ji ber ku ricîmên navendî bernakevin ku qet û qut cemawer bi alavên kevinşopî ve nayên tewandin, herwekî nezanîkirina milletan û hişbirkirina wan bi rêya ol wê zêde bibe alîkar ta bibin alavên pêkanîna pîlanên dewletê li derveyî sînoran, derxistina aloziyên herêmî ew ji berhema babidestî û bêzariya van dewletan e ji bo ku aloziyên xwe hembêz bikin, û mayîna Kurdistanê mîna mêtingehekê di navbera van dewletan de wateya wê guhertina naveroka wana ta demeke ne berçav, ji ber ku gellek heye naye pişaftin û bi hemî awayan tekoşînê dike û zor û sitemkariyê dikşîne û radest nabe, ew hertimî pêşve diçe wekî gelên cîhana azad , û tiştê ku ragihandina milhur pala xwe didêkî ew kirina jinê mîna destikêkê ji têkiliya zayendî ve û kelupelkirina wê bi awayekê ku bihêle gilêza dilbijînkeran bête xwarê,ango bibe bi pileya lawir, li rex vê yekê dîtina olî a siyasî ji jinê re li gor dûrbîna dewleta netewislamî ku ew destikeke ji nermkêşkirina zayendî ye û zaroanîna berdewam.
Ev hîşt çav bi dû aliyê suriştî ve biçin, ji ber ku bandorek xwe heye li ser guhertina takekesan ve berve beloqbûn û sertiyê, û ev yeka ekranên ragihandinê parastibûn ji bo mijûlkirina cemaweran û bindestkirina wan ta demeke dirêj.
: dibe ku ji reweşta netewên desthilatdar ve be ewên xwe bi demborîneke xwînî ve biçek dikin ku pêşde biçin ji bo bindestkirina gelên yên ku ji serweriya wan re xwe ditewînin, ev yeka di hişmendiya sîstema Tirkî de û çanda wê ya rabûyî li ser nefret û hilkişandina gelên ne Tirk diyar dibe û pişaftina wan di pergalê xwe de,ev hizr dimîne kelemeke mezin li pêş guhertina demukratîk û çûna li pêş bi gavên pêşdemayî ve.. ❝ ⏤Rêber Hebûn ريبر هبون
Di rexnekirina netewîbûna Tirkî de - Rêber Hebûn
3- Di rexnekirina netewîbûna Tirkî de
Rêber Hebûn
Û dibe ku ji reweşta netewên desthilatdar ve be ewên xwe bi demborîneke xwînî ve biçek dikin ku pêşde biçin ji bo bindestkirina gelên yên ku ji serweriya wan re xwe ditewînin, ev yeka di hişmendiya sîstema Tirkî de û çanda wê ya rabûyî li ser nefret û hilkişandina gelên ne Tirk diyar dibe û pişaftina wan di pergalê xwe de,ev hizr dimîne kelemeke mezin li pêş guhertina demukratîk û çûna li pêş bi gavên pêşdemayî ve.
Pirûjeya a dibêje bi pêdîvîbûna weşana giyana evînê li heyînê, û serkeftina li hember efsanê bi rêya zanînê, û ew nefretbûn a ku serkotkirina berdewam weşan dike diyarbûneke ji sawa nezaniyê re ye, mirovê zanyar li heyînê dorpêç dike, ta amadekirina şerê rûbirûbûnê li hember dijminê gefxwar ji nirx û jiyana gellekî resen re li ser erdê xwe yê dîrokî dijî, di eynî demê de bi rahijtina jinê ji çek re li rex mêr tê diyarkirin, li gel wê ceng ji bo guhertinê ye û pêkanîna dadmendiyê bi wê xwesteka ji azadbûna erd ve tê pêkanîn, azadbûna erd naye pêkanîn ji bilî azadbûna henas û rizgarbûna wê ji kêmanî û hilweşandinê, xwestina wê ku rizgar bibe û ji talîzoka koçberiyê û hestbûna bi bêzariyê ve derkeve, ceng ji bo yeksaniyê bin siha baweriya mirov bi xwe pêktê ,kanîbûna wî bi pêkanîna serkeftinê bi rêya beşdariyê bi sazîkirina jiyana nû re.
Pir axaftin li ser hevgariya civakê bin siha desthilata faşî ew tiştê ku romana rastîn baş dikare li ser raweste û dikare bûyerê bike belgenameyeke wijdanî dikare bandoreke baş li ser çêja wergirtî bike, taku tehliya jiyanê pesindan bike bin siha zor û gendeliyê yên ketibûn e movikên jiyana civakî û siyasî li Kurdistanê bi giştî ve û li bakûr yê bi Tirkiyê ve girêdayî bi taybet ve.
Kêliya hêrsa cemawerî zêde dibe bi zêdebûna hestê xwe bi zora sitemkarî û zorkariyê ve yê ku di dermafê wê de bi demê re tê duristkirin, ji ber ku hilkişandin û pişaftina berdewam hîşt ku tirs bibe nanê dewleta Tirk yê ku dide civakên ne tirk bi navê ku ew civak divê bawer bibe ku ew Tirk e, ji bilî vê rêyê mafê wê nîne ku li vê cîgehê bijî, ev sitemkariya bi bîrdoziya nefret û bîzandina nijadperestî ve dorpêçkirî ye, di hizrên nifşan de tê çandin, û dihêle ku bermaya zorkariyê ji serdemek ta serdemekî ve bête veguhêztin, ev hişmendiya eger newe guhertin wê gelekan dehf bide ji bo bibin êzing ji vê cenga bîrdozî re a ku aramanca wê setimandina nîşanên hevjiyaneke hevbeş , berhinde çêdibe kirîna cemaweran bi rêya peran û dehfandina wan ta bibin kirêgirtî hevdû bikujin, û yên naxwazin vê yekê pêkbînin wê di zîndanan de bêne çekirin, pere tê wateyê pişaftin e di nav tirkan de,û tirs ango mirin an berçavkirin e, ji ber vê van milhuriyan gelan hîştibûn di rêyeke tarî de biçin, li gel wê me êdî naskir hovîtiya van sîstemên totelîter yên hêza wana cemawerên paşdeçûyî derbas kir, ji ber vê yekê gel tenê nikare van ricîman hilweşîne.
Tenê bi rêya destwerdana derveyî û sûdwergirtina ji nakokiyên dewletên mezin ricîma milhûr li rojhilata navîn tê roxandin( Îraq- Lîbiya) jibilî wê zorkarî naye dehfandin û herwiha jî guhertin naye pêkanîn.
Û di vê derbarê de ez dikarim bibêjim ku ti gerentî nîne ku duristbûna destwerdana derveyî û hingemeya cemawerî wê karibe van sîsteman ji naverokê wan ve biguhêrîne, pêdiviya vê yekê bi gelek şoreşên dijwar hene ta çaxê em bikaribin li ser raperîneke hişmendî ji bo hişmendiyê biguherîne biaxivin, ev yeka jî zor e.
Dijminatiya gelan wêrankirina wê bi demê re zêde dike, ji ber ku ricîmên navendî bernakevin ku qet û qut cemawer bi alavên kevinşopî ve nayên tewandin, herwekî nezanîkirina milletan û hişbirkirina wan bi rêya ol wê zêde bibe alîkar ta bibin alavên pêkanîna pîlanên dewletê li derveyî sînoran, derxistina aloziyên herêmî ew ji berhema babidestî û bêzariya van dewletan e ji bo ku aloziyên xwe hembêz bikin, û mayîna Kurdistanê mîna mêtingehekê di navbera van dewletan de wateya wê guhertina naveroka wana ta demeke ne berçav, ji ber ku gellek heye naye pişaftin û bi hemî awayan tekoşînê dike û zor û sitemkariyê dikşîne û radest nabe, ew hertimî pêşve diçe wekî gelên cîhana azad , û tiştê ku ragihandina milhur pala xwe didêkî ew kirina jinê mîna destikêkê ji têkiliya zayendî ve û kelupelkirina wê bi awayekê ku bihêle gilêza dilbijînkeran bête xwarê,ango bibe bi pileya lawir, li rex vê yekê dîtina olî a siyasî ji jinê re li gor dûrbîna dewleta netewislamî ku ew destikeke ji nermkêşkirina zayendî ye û zaroanîna berdewam.
Ev hîşt çav bi dû aliyê suriştî ve biçin, ji ber ku bandorek xwe heye li ser guhertina takekesan ve berve beloqbûn û sertiyê, û ev yeka ekranên ragihandinê parastibûn ji bo mijûlkirina cemaweran û bindestkirina wan ta demeke dirêj.
dibe ku ji reweşta netewên desthilatdar ve be ewên xwe bi demborîneke xwînî ve biçek dikin ku pêşde biçin ji bo bindestkirina gelên yên ku ji serweriya wan re xwe ditewînin, ev yeka di hişmendiya sîstema Tirkî de û çanda wê ya rabûyî li ser nefret û hilkişandina gelên ne Tirk diyar dibe û pişaftina wan di pergalê xwe de,ev hizr dimîne kelemeke mezin li pêş guhertina demukratîk û çûna li pêş bi gavên pêşdemayî ve.
❞ بعد مشاهدة فيلم الجميلة والوحش، أدركتُ أن عزيزتي بيل لم تحب, بل كانت ضحية لـ (متلازمة ستوكهولم), عندما تقع الضحية في حب خاطفها.. مثلما وقعتُ أنا. ❝ ⏤سلمى سامح شمس الدين
❞ بعد مشاهدة فيلم الجميلة والوحش، أدركتُ أن عزيزتي بيل لم تحب, بل كانت ضحية لـ (متلازمة ستوكهولم), عندما تقع الضحية في حب خاطفها. مثلما وقعتُ أنا. ❝
❞ تمهيد لكتاب نقد السياسة الكوردية غربي كوردستان أولاً - ريبر هبون
بمجرد كتابتي للمقدمة وحيازتها على فسحة من الآراء حولها والتي وجدتها متباينة فمن زاعم لخطورة الطرح الذي أقدمه وآخر يدعوني للتفريق بين الطرف السياسي الذي أضر بالقضية والآخر المتماسك إلى حد ما والملتزم بالقضية القومية، تيقنت مدى حالة اغتراب الروجآفائي عن المشهد المتصل بجغرافيته، وقد تربى جمهور الطرفين الأبوجي والبارزاني على اتهام بعضيهما ولعقود بأنهم ضد القضية الكوردية ، ذلك طبيعي بسبب الدماء التي أسيلت من الطرفين في حروب الاقتتال ، فلا يمكن اعتبارهما أخوة تماماً أو أعداء تماماً لاسيما وأن وجود كل منهما نتيجة ظروف سياسية مرتبطة بنمط تمأسسهما وعقليتهما المختلفتين فإحداهما شرب من نبع الفكر اليساري الأممي البعيد عن الفكر القومي التقليدي الذي يتزعمه القطب البارزاني ، هذا التموضع وليد الحالة السياسية ومخاضاتها التي جعلتهما على طرفي نقيض ، ولهذا رأيت من أن الوقوع في مجال المفاضلة بين السياستين أمر لا طائل أو جدوى منه بالنسبة للموضوع الذي أتناوله على نحو مباشر، حيث وضعت نصب عيني الانفتاح أكثر حول وجود بديل لتلك النظرة الاتهامية التي تختزل فحوى فرّق تسد، وذلك ببناء ذهنية سياسية واقعية بمنأى عن حالة التنازع تلك والقائلة بوجوب إزالة كافة مظاهر الانتداب الايديولوجي القادم خارج حدود روج آفا كوردستان على الشعب، انه أشبه بنظام وصاية وضع غشاوة سميكة على بصيرة الفرد المؤدلج ، أو ما يمكن أن نسميه باستعمار العقل الروجآفائي، تحول لرؤية واقع أفضل والذهاب باتجاهه، يبدأ ذلك التوجه بترسيخ الايمان بخصوصية قضية غربي كوردستان وتمايزها عن قضية الأجزاء الأخرى وكذلك اختلاف واقعها عن واقع جنوب كوردستان المتجه للأسلمة كحال شمالي كوردستان الرازح تحت هيمنة حزب العدالة التركي المباشر من خلال ذيلها حزب بار الكوردي، وشرق كوردستان الرازح تحت نير الخطاب الشيعي الخاص بحكومة ملالي إيران.
:
نظرة للجغرافية: -
جغرافية غربي كوردستان تتشكل من ثلاث أقاليم تتمايز عن بعضها من حيث اللهجات وطريقة التوزع السكاني وكذلك تباين تعامل النظام السوري معها تبعاً لتموضع كل منطقة جغرافية.
-منطقة الجزيرة:
والتي نجد انها اقليم شبه متصل ببعضه عانى منذ عقود ماقبل حكم البعث ولغاية انسحابه النسبي 2011 من التمييز وتجريد الكثير من المواطنين عن جنسيتهم إلى جانب توطين العرب الغمر في مناطقهم وكذلك تعريبها وتجريد الأهالي من ملكيتهم لأراضيهم لصالح المستوطنين، الأمر الذي شكل بيئة عنوانها الاحتقان واللااستقرار ناهيك عن اضطرار الكثيرين لترك الجزيرة مهاجرين إلى دمشق بسبب ظروف التمييز والاضطهاد والفقر.
-منطقة كوباني:
وقد تم تعريب ما حولها من نواحي كناحية شيخلر بالعربية الشيوخ، كرى سبي المعربة تل أبيض وصرين، اذن مايحيط المنطقة كلها بلدات عرّبت بمنهجية وتم استقدام العرب إليها وانحسر الوجود الكوردي فيها حتى بتنا نرى هجرة الكورد منها لمناطق وجدوا أن الاستقرار بها أفضل من حيث الخدمات والمعيشة
كمنبج الرقة ودمشق.
حيث وعلى الرغم من قرب نهر الفرات من كوباني إلا أن الأهالي ظلوا يشتكون قلة المياه مما اضطروا في بعض الأحيان لشرائها ولم يك من المسموح بناء الأبنية الحديثة.
-منطقة عفرين المحتلة حالياً:ً
ولقرب المدينة من حلب ولكونها مصدر للزيت والزيتون ولأنها منطقة جذب سياحي فقد اعتمد النظام السوري سياسة الصهر ببوتقتها ونجحت إلى حد كبير في ذلك إلى جانب استقدام الكثير من أبناء المنطقة ليعملوا كموظفين في دوائر الدولة وأفرع الأمن، الشرطة، الجيش كضباط متطوعين.
لو نظرنا لواقع غربي كوردستان مقارنة بواقع الأجزاء الأخرى
لاستطعنا ملاحظة الانفتاح الموجود على بقية شعوب سوريا، ولكون ذلك الجزء صغير فلم يتعرض للمجازر الكبيرة كبقية الأجزاء الأخرى.
وقد وظف نظام حافظ الأسد الاوضاع البائسة التي مرت بها الأحزاب العسكرية الثلاثة وقامت بدعمها في فترات متباينة ضد نظام صدام بالتنسيق مع إيران وكذلك دعم حزب العمال الكوردستاني نتيجة التوتر بينه وبين تركيا ومشكلة المياه فقام النظام بدعمه وغض الطرف عن معسكراته في لبنان ومقراته في دمشق وإعطاءه الضوء الأخضر والصلاحية الكاملة لتجنيد النخب الشابة وإخراجها كمقاتلين ثوريين باتجاه شمال كوردستان، وكذلك إطلاق يدها في قمع أحزاب الحركة الكوردية والتضييق على أنصارها وكذلك حصوله على تصريح كتابي من أوجلان مفاده أن أبناء غربي كوردستان هم مهاجرين أتوا إلى سوريا هرباً من الاضطهاد العثماني وكذلك الأتاتوركي لهم (كتاب نبيل ملحم سبعة أيام مع آبو)، بمعنى أنهم ليسوا سوى ضيوفاً وهذه الثورة ستجعلهم في المكان الصحيح حيث تم إطلاق تسمية الذهاب للجبال بالعودة للوطن.
كذلك بالنسبة للديمقراطي الكوردستاني والاتحاد الوطني الكوردستاني ظلوا يترددون لدمشق بين فترة وأخرى ولم يهتموا كثيراً بدعم الأحزاب الكردية الأخرى في غربي كوردستان إلا بشكل محدود يعود بالنفع لها في المقام الأول، وكانوا جزء من لعبة الانشقاقات التي كانت تحدث بين أحزاب الحركة الكوردية حسب رواية بعضهم، وقد وجهوا أنظارهم لجنوب كوردستان ،مطالبينهم بتقديم مايلزم للشعب الكوردي الذي يقاوم نظام صدام حسين هناك، حيث باتت تلك التناقضات بين تلك الأحزاب الثلاث بمثابة مصادر إلهاء استنزفت روج آفا وبنيتها وطاقات شبابها إلى يومنا هذا،بمعنى أن تلك الأحزاب المسلحة وجهت كورد غربي كوردستان لدعمها ولم تخبرهم بضرورة الالتفات لقضيتهم أو لجزئهم الذي ينتمون إليه، لم يكن وجود غربي كوردستان كأرض يشغلهم بمقدار كفاحهم في الجزء الذي ينتمون إليه ويكافحون لأجله ولم يقتدي كورد غربي كوردستان بتجربتهم بل كانوا يتوجهون حيثما ذهبت البوصلة إن نحو الاقتتال أو التباغض وتم تلقين الشعب ذلك بشكل يجعل عودة الناس للتفكير بمستقبل جغرافيتها صعباً للغاية.
يمكن فهم حالة الاستذئاب السياسي بين الكورد من منطق الحياة القبلية التي تحكم العقلية الكوردية الميالة للتصادم وقد تم تكريس مفهوم الجنوب الصغير أو غربي كوردستان كملحق وبذلك بات الروجآفائي ملحقاً وتابعا ً ولا يجيد إدارة نفسه بنفسه بمعزل عن الإملاءات خارج جغرافيته حيث يظهر عجزه من خلال رغبته في أن يلاقي استحسان وثناء حكام هولير وقنديل؛ البديل لتلك التبعية هو التفكير خارج الصندوق، وإعادة الثقة بالنفس وتقدير الذات، البحث عن الكاريزما القيادية أو إيجاد رموز يقتدى بها سواء ان كانوا ساسة أو كتاب أو فنانين أو جنرالات الأهم أن يكونوا من الشعب من اقليم غربي كوردستان بالذات.
ولا بد من استبدال تقديس الرموز القومية خارج حدود الاقليم برموز كردية لقادة ضمن الاقليم إذا كان لابد من التقديس كون العقل الكوردي جزء من ذهنية شرق أوسطية تميل للتقديس والتأليه ورسم تصور مبالغ فيه للشخصية التي تتعلق بها سواء دينياً أو قومياً
لا أريد أن يفهم توجهي الاقليمي هنا على أنه دعوة للمناطقية أيضاً
المناطقية جرم والمناطقيون مجرمون بحق الهوية ،بحق القومية بحق الوجع
ولا يعدون حتى العملاء بل من أرذل أرذالهم فهم يؤدون مهمة أعداء كوردستان طوعاً وعن غباء وبلا مقابل مادي.
فقد انتشرت بضع مقولات من بعض شخصيات مشهورة ومغمورة مفادها لاتعنيني كوردستان وعفرين محتلة!
إذا قسنا المقولة على باقي المدن الكوردية في شمال وشرق كوردستان المطموستين تحت حوافر الفرس والأتراك هذا يعني كذلك أن كوردستان لاتعنيهم طالما مدنهم محتلة
لا يعني ذلك سوى التخبط والضياع والاستسلام لشعور الجبن والتخاذل.
الاقليمية الروجآفائية طرح يدعو أكثر لمصلحة ذلك الجزء ودعوة لبناءه وحمايته بمنجزاته ومكتسباته وكف الوصاية عليه من قبل قطبي التنازع الكورديين
ولا تتعارض دعوتي هذه مع الحلم القومي العام بكوردستان كبرى موحدة ، بيد أن هذا الحلم يبدأ تحقيقه من الجزء انطلاقاً للكل وليس كما اعتقد البعض أن تحرر شمال كوردستان أو جنوبها أو شرقها يعني تحرر الجزء الآخر بالضرورة.
هذه الدعوات ليست بجديدة في العالم العربي حيث نظّر أنطون سعادة لسوريا الطبيعية ودعا للتركيز عليها كما دعا طه حسين للتشبث بالهوية المصرية الفرعونية، وكما يعتقد الكثير من اللبنانيين بأنهم فينيقيون وليسوا عرباً، لكني هنا أقول أن غربي كوردستان جزء من كوردستان ككل وعلى كل كوردي في الجزء الذي يقيم فيه
العمل على حل القضية الكردية مع الحكومة المركزية بكافة السبل المتاحة والممكنة وهذا ينطبق على الجزء الكوردستاني الذي أنتمي إليه كقومي كوردي معرفي.
تحرير الجزء يؤثر في الجزء الآخر ويسانده أما تهميش الجزء يعني تقويض العمل من أجل توحيد الكل.
فحل القضية الكوردية يبدأ بإيمان كل كوردي بأهمية أن يعمل للاقليم الذي يعيش فيه كل لجهة تبعيته للدولة التي ألحق إقليمه بها حسب سايكس بيكو، انشغاله بغير جزئه تعطيل للجهود القومية الساعية للتحرير والحل.
جميع الأنساق الحزبية كوردياً هي وليدة عن تأثيرات الدين، يتراءى ذلك في فهمها لآليات العمل التنظيمي وتعاملها مع الأنصار والخصوم وخوفها من التغيير وإرهابها للطرف الذي يخالفها في الرأي والتوجه بات ذلك قانوناً شرقياً يصعب الفكاك منه بيسر.
القائد الملهم يساوي النبي
أبناؤه وأقاربه عشيرته ، يوازون صحابة ورفاق درب النبي
قداسة الزعيم توازي قداسة الآغا الاقطاعي
بلاغة الخطاب الحزبي الكوردي موازية لبلاغة الخطاب الديني
اذن هي عملية تحديث للموروثات الدينية من المنظور الحزبي
حماية الفرد الكوردي من نشوة تأثير الخطاب الحزبي ضروري لجعله يتشرب السياسة الواقعية الخالية من كافيين الهلوسة العاطفية وخرافة الانتصار.
وذلك من فهمه العقلاني المجرد لواقع كوردستان وفهم شرائحها،عشائرها، لهجاتها وتباين أقاليمها، ثمة واقع موازي للتخيلات القومية وجعلها واقعاً
فهجرة الروجآفائيين لكل من جنوب وشمال كوردستان وضعهما أمام واقع تقسيمي
فهم بالنسبة لشريحة كبيرة من الناس في جنوبي وشمالي كوردستان سوريين أتوا ليقاسموهم أرضهم وعملهم كحال العرب السوريين الذين فروا ولجؤوا إلى لبنان
لم ينظر لهم كأشقاء وإنما كضيوف ثقلاء غير مرغوب بهم.
ذلك سينقلنا للحديث عن مدى فهمنا للفكر القومي وبحث أسباب غياب رؤية واضحة له.
. ❝ ⏤Rêber Hebûn ريبر هبون
تمهيد لكتاب نقد السياسة الكوردية غربي كوردستان أولاً - ريبر هبون
بمجرد كتابتي للمقدمة وحيازتها على فسحة من الآراء حولها والتي وجدتها متباينة فمن زاعم لخطورة الطرح الذي أقدمه وآخر يدعوني للتفريق بين الطرف السياسي الذي أضر بالقضية والآخر المتماسك إلى حد ما والملتزم بالقضية القومية، تيقنت مدى حالة اغتراب الروجآفائي عن المشهد المتصل بجغرافيته، وقد تربى جمهور الطرفين الأبوجي والبارزاني على اتهام بعضيهما ولعقود بأنهم ضد القضية الكوردية ، ذلك طبيعي بسبب الدماء التي أسيلت من الطرفين في حروب الاقتتال ، فلا يمكن اعتبارهما أخوة تماماً أو أعداء تماماً لاسيما وأن وجود كل منهما نتيجة ظروف سياسية مرتبطة بنمط تمأسسهما وعقليتهما المختلفتين فإحداهما شرب من نبع الفكر اليساري الأممي البعيد عن الفكر القومي التقليدي الذي يتزعمه القطب البارزاني ، هذا التموضع وليد الحالة السياسية ومخاضاتها التي جعلتهما على طرفي نقيض ، ولهذا رأيت من أن الوقوع في مجال المفاضلة بين السياستين أمر لا طائل أو جدوى منه بالنسبة للموضوع الذي أتناوله على نحو مباشر، حيث وضعت نصب عيني الانفتاح أكثر حول وجود بديل لتلك النظرة الاتهامية التي تختزل فحوى فرّق تسد، وذلك ببناء ذهنية سياسية واقعية بمنأى عن حالة التنازع تلك والقائلة بوجوب إزالة كافة مظاهر الانتداب الايديولوجي القادم خارج حدود روج آفا كوردستان على الشعب، انه أشبه بنظام وصاية وضع غشاوة سميكة على بصيرة الفرد المؤدلج ، أو ما يمكن أن نسميه باستعمار العقل الروجآفائي، تحول لرؤية واقع أفضل والذهاب باتجاهه، يبدأ ذلك التوجه بترسيخ الايمان بخصوصية قضية غربي كوردستان وتمايزها عن قضية الأجزاء الأخرى وكذلك اختلاف واقعها عن واقع جنوب كوردستان المتجه للأسلمة كحال شمالي كوردستان الرازح تحت هيمنة حزب العدالة التركي المباشر من خلال ذيلها حزب بار الكوردي، وشرق كوردستان الرازح تحت نير الخطاب الشيعي الخاص بحكومة ملالي إيران.
نظرة للجغرافية: -
جغرافية غربي كوردستان تتشكل من ثلاث أقاليم تتمايز عن بعضها من حيث اللهجات وطريقة التوزع السكاني وكذلك تباين تعامل النظام السوري معها تبعاً لتموضع كل منطقة جغرافية.
-منطقة الجزيرة:
والتي نجد انها اقليم شبه متصل ببعضه عانى منذ عقود ماقبل حكم البعث ولغاية انسحابه النسبي 2011 من التمييز وتجريد الكثير من المواطنين عن جنسيتهم إلى جانب توطين العرب الغمر في مناطقهم وكذلك تعريبها وتجريد الأهالي من ملكيتهم لأراضيهم لصالح المستوطنين، الأمر الذي شكل بيئة عنوانها الاحتقان واللااستقرار ناهيك عن اضطرار الكثيرين لترك الجزيرة مهاجرين إلى دمشق بسبب ظروف التمييز والاضطهاد والفقر.
-منطقة كوباني:
وقد تم تعريب ما حولها من نواحي كناحية شيخلر بالعربية الشيوخ، كرى سبي المعربة تل أبيض وصرين، اذن مايحيط المنطقة كلها بلدات عرّبت بمنهجية وتم استقدام العرب إليها وانحسر الوجود الكوردي فيها حتى بتنا نرى هجرة الكورد منها لمناطق وجدوا أن الاستقرار بها أفضل من حيث الخدمات والمعيشة
كمنبج الرقة ودمشق.
حيث وعلى الرغم من قرب نهر الفرات من كوباني ....... [المزيد]